Biegunka – co to jest?
Biegunka to przewlekły lub ostry problem zdrowotny, który polega na częstym wydalaniu luźnych lub płynnych stolców. Jest to dość powszechne zjawisko, które większość z nas doświadcza co najmniej kilka razy w roku. Dzieje się tak zazwyczaj na skutek infekcji przewodu pokarmowego, ale może mieć także inne przyczyny, co omówimy dalej w tekście.
Choć biegunka jest zazwyczaj krótkotrwałym i niegroźnym stanem, może prowadzić do poważnej dehydratacji, zwłaszcza u małych dzieci i osób starszych. Dlatego bardzo ważne jest, aby osoby doświadczające biegunek skonsultowały się z lekarzem lub farmaceutą, zwłaszcza jeżeli objawy utrzymują się dłużej niż kilka dni.
Infekcje przewodu pokarmowego
Infekcje przewodu pokarmowego są często główną przyczyną biegunki. Zwykle są one spowodowane wirusem lub bakterią, a czasami także pasożytem. Organizmy te mogą dostać się do systemu pokarmowego poprzez skażoną żywność lub wodę, co prowadzi do tak zwanej biegunki podróżnych.
Wśród najczęstszych patogenów powodujących biegunkę warto wymienić Rotawirusa, Norowirusa, Campylobacter, Salmonellę czy E.coli. Zazwyczaj, biegunka spowodowana infekcją przewodu pokarmowego ustępuje sama po paru dniach, ale w niektórych przypadkach może wystąpić potrzeba zastosowania antybiotyków.
Nadwrażliwość i nietolerancje pokarmowe
Nadwrażliwość i nietolerancje pokarmowe to kolejne popularne przyczyny biegunek. Niektóre osoby mają trudności z trawieniem określonych rodzajów żywności, co może prowadzić do problemów z układem pokarmowym, w tym do biegunek. Najczęściej mówimy tu o nietolerancji laktozy, glutenu czy fruktozy.
Nietolerancja pokarmowa oznacza, że organizm ma problem z przetworzeniem pewnego rodzaju żywności, co prowadzi do reakcji ze strony systemu trawiennego. Objawy nie występują natychmiast – mogą pojawić się nawet po kilku godzinach od spożycia problematycznego pokarmu. W przypadku nietolerancji laktozy, objawy mogą pojawić się już po 30 minutach od spożycia mleka.
Zaburzenia funkcjonowania układu pokarmowego
Biegunka może być również objawem poważniejszych problemów z układem pokarmowym, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy zespół jelita drażliwego. Te schorzenia najczęściej mają nature przewlekłą, a ich objawy mogą się nasilać lub ustępować przez dłuższy okres czasu.
Jeżeli biegunka utrzymuje się przez dłuższy czas, warto skonsultować się z lekarzem. Diagnozę tych chorób przewlekłych zwykle poprzedza szereg badań, takich jak kolonoskopia, endoskopia, badania krwi i kału.
Reakcje na leki
Warto również pamiętać, że biegunka może być efektem ubocznym niektórych leków, na przykład antybiotyków, leków przeciwnowotworowych czy leków stosowanych na cukrzycę. Jest to najczęściej spowodowane zmianą w mikroflorze jelitowej spowodowaną przez leki.
Jeśli biegunka pojawiła się w wyniku stosowania leków, nie należy natychmiast przerywać ich przyjmowania, lecz skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Może być możliwe dostosowanie dawki, zmiana leku lub skorzystanie z probiotyków, aby zbalansować florę bakteryjną jelit.